Yenilenebilir Enerji Hedefleri Kağıt Üzerinde mi Kalıyor? Türkiye’nin Durumu Ne Olacak?
Dünya liderlerinin 2030 yılına kadar yenilenebilir enerji kapasitesini üçe katlama sözünün üzerinden iki yıl geçmesine rağmen, yapılan yeni bir rapor, ülkelerin çoğunun bu hedefe ulaşma konusunda yeterince somut adımlar atmadığını ortaya koyuyor.
Enerji alanında küresel bir düşünce kuruluşu olan Ember tarafından yayımlanan yeni verilere göre, ülkelerin yenilenebilir enerjiye yönelik ulusal hedefleri, 2023'teki COP28 iklim zirvesinden bu yana beklenen artışı göstermedi. Ülkelerin toplu olarak 2030 yılı için belirlediği yenilenebilir enerji hedefi yalnızca 7.4 terawatt (TW) seviyesinde. Bu rakam, anlaşmanın imzalanmasından bu yana hedeflerde yalnızca %2'lik bir artış anlamına geliyor. Küresel üçleme hedefine ulaşmak için ise 11 TW'lık bir kapasiteye ulaşılması gerekiyor. Mevcut gidişatla, bu hedefin ancak ikiye katlanması bekleniyor.
Ember'in küresel elektrik analisti Dr. Katye Altieri, ulusal yenilenebilir enerji hedeflerinin, daha fazla yenilenebilir enerji üretilmesini zorlamaktan ziyade, bu projelerin daha akıllıca inşa edilmesini sağlamak amacını taşıdığını belirtti. Net hedefler belirlemenin, hükümetlerin projeleri nereye inşa edeceklerini ve şebekeye nasıl entegre edeceklerini planlamalarına yardımcı olduğunu ve şirketlerin tedarik zincirlerine yatırım yapmasını teşvik ettiğini vurgulayan Altieri, bunun sonucunda daha ucuz ve daha güvenli elektrik üretileceğini ekledi.
COP28'den bu yana, sadece 22 ülke yenilenebilir enerji hedeflerini güncelledi ve bu ülkelerin büyük çoğunluğu Avrupa Birliği üyesi. AB dışındaki ülkelerden ise sadece yedi tanesi bu konuda bir değişiklik yaptı. Bu yavaş yanıt, iklim acil durumuna rağmen çoğu hükümetin hala olağan planlama hızlarında hareket ettiğini gösteriyor.
Dünyanın en büyük elektrik üreticileri de kayda değer bir ilerleme kaydetmiş değil. ABD'de hala ulusal bir 2030 yenilenebilir enerji hedefi bulunmuyor. Hindistan'ın 500 GW'lık hedefi değişmemiş olsa da, bu rakam hali hazırda üçleme hedefiyle uyumlu. Rusya'nın ise 2030 için herhangi bir hedefi veya bunu belirleme planı yok.
Çin, enerjiye yönelik 15. Beş Yıllık Planını sonuçlandırmak üzere ve bu planın 2030 yenilenebilir enerji hedefini içermesi bekleniyor. Ancak bu hedefin planın bir parçası mı, ulusal olarak belirlenmiş katkının (NDC) bir parçası mı, yoksa her ikisinin de mi olacağı belirsizliğini koruyor. Güney Afrika da Entegre Kaynak Planını güncelliyor ve bu durum yeni bir 2030 hedefi getirebilir.
Bu rapor, ülkelerin Brezilya'daki COP30'a hazırlandığı bir dönemde geldi. Acil ve iddialı hedef güncellemeleri ve uygulama için net bir yol haritası olmadan, dünya 2030 hedefini kaçırma tehlikesiyle karşı karşıya kalacak. Bu aynı zamanda yatırım artışı, fosil yakıt kullanımının azaltılması ve daha uygun fiyatlı ve dayanıklı bir enerji sistemi inşa etme fırsatının da kaçırılması anlamına gelecek.