Tesla Kötüye Gidiyor: Şirket İçin En Büyük Engel Kendi CEO’su Mu?
Tesla, 2025 yılının ilk çeyrek finansal sonuçlarını açıkladı. Beklentilerin altında kalan sonuçlara göre şirketin satışları ve karları önemli ölçüde düştü. Şirketin açıkladığı raporda ise bu kötü gidişatın nedenlerine dair dikkat çekici detaylar yer aldı.
Tesla'nın misyonu sürdürülebilir ulaşıma geçişi hızlandırmak olsa da, son zamanlarda şirketin en yüksek profilli çalışanı, CEO'su ve en büyük bireysel hissedarı Elon Musk, bu misyondan uzaklaştı. Kişisel servetinden büyük meblağlar harcayarak elektrikli araç karşıtı siyasi adaylar için kampanya yürüttü, bu karşıt güçlerin bir müttefiki olarak siyasete aktif olarak katılıyor ve bu süreçte iklimle ilgili yanlış bilgiler yayıyor.
Bu durum, Tesla çalışanları için de zorlayıcı. Bir yandan şirket için doğru olanı yapmak isterken, diğer yandan şirketin aleyhine hareket ettiği düşünülen patronlarının tepkisini çekmek istemiyorlar. Geçim kaynakları söz konusu olduğunda, bazıları sessiz kalıp işlerine odaklanmayı, CEO'nun fikrini değiştirmesini veya yönetim kurulunun duruma müdahale etmesini ummayı tercih ediyor.
Tarifelerin Şirkete Etkisi
Raporda belirtilen etkenlerden biri de değişen tarife kararlarının tedarik zincirleri ve maliyetler üzerindeki belirsizliği ve olumsuz etkisiydi. Şirket, özellikle enerji işlerinin otomotiv işine kıyasla bu tarifelerden daha fazla etkileneceğini kabul etti ve 'mevcut tarife ortamının otomotive kıyasla Enerji işimiz üzerinde nispeten daha büyük bir etkisi olacaktır' şeklinde bir ifadeye yer verdi.
Genellikle işletmelerin finansal raporlarında 'kuru' ifadeler yer alsa da, mesaj açıktır: tarifeler maliyetleri artırır ve iş yapmayı zorlaştırır. Elon Musk'ın tarifelere karşı olduğunu belirtmiş olsa da, kendisi siyasi ilişkileri nedeniyle bu konuda dikkatli ifadeler kullanmak zorunda kalıyor ve tarife politikalarını destekleyen siyasi figürlerin en büyük finansal destekçilerinden biri olmaya devam ediyor.
Ancak CEO'nun Siyaseti de Şirkete Zarar Veriyor
Ancak Tesla'nın bugün mektubunda belirttiği gibi, şirketin işini zorlaştıracak tek şey tarifeler değil. Şirket, 'politik söylemlerin ve değişen algının' işlerini olumsuz etkilediğini de belirtti.
Bu ifade, özellikle şirketin yüksek profilli CEO'sunun siyasetle aktif olarak iç içe geçmesi ve kamuoyundaki tartışmalı söylemleriyle ilişkilendiriliyor. Elektrikli araç satışları küresel olarak artmaya devam etse de, değişen şey elektrikli araçlara yönelik genel siyasi algıdan ziyade, büyük ölçüde Musk'ın siyasete karışması nedeniyle Tesla'ya yönelik değişen algıdır.
Tesla'nın son zamanlardaki satış düşüşünün ana nedenlerinden biri, Musk'ın yüksek profilli siyasi savunuculuğu olmuştur. Bu durum, bazı potansiyel müşteriyi şirketten uzaklaştırdı, mevcut sahipleri rahatsız etti ve markaya yönelik protestolara bile yol açtı.
Bir şirketin markasını tartışmalı siyasi figürlerle veya ideolojilerle ilişkilendirmenin kötü bir iş kararı olduğunu söylemeye gerek yok, özellikle de birey olarak markayla bu kadar sıkı bağlarınız varsa.
Aslında şirket, kurulduğu ilk yıllarda elektrikli araçları siyasallaştırmama konusunda bilinçli bir çaba gösteriyordu. Amaç, mümkün olan en geniş kitleye ulaşmaktı. Ancak görünen o ki, CEO'nun artan siyasi angajmanı bu stratejiden uzaklaşılmasına neden oldu.
Bu Tesla'nın İlk Kez Yaptığı Bir Şey Değil
Ancak Tesla'nın kendi CEO'sunun eylemlerini ima yoluyla eleştirmesi veya bunlardan kaynaklanan zorlukları dile getirmesi ilk kez olmuyor. Musk sorunu kötüleşmeye devam ettikçe, Tesla son aylarda benzer endişeleri birkaç kez dile getirdi.
CEO'nun bu profili, bazı ülkelerde şirketin teşvik programlarından çıkarılması gibi hükümet tepkilerine neden olabileceği endişelerini de beraberinde getiriyor. Tesla ayrıca elektrikli araç teşvikleri konusunda da ince bir çizgi çizmek zorunda kaldı. Şirket ABD'de teşviklerin kaldırılmasını desteklediğini belirtti (Musk öyle dediği için), ancak diğer yerlerde elektrikli araç teşvikleri için lobi faaliyeti yürütüyor.
Sonuç olarak, Tesla çalışanları için gerçekten zor bir dönem gibi görünüyor. Şirket, CEO'sunun kendisine zarar verdiğini biliyor, ancak yönetim kurulu bu konuda bir şey yapmıyor ve çok sert konuşmak işten atılmanıza neden olabilir.