İkinci El Otomobil Kiralamada Fırtına Kopuyor: Fırsatçılar ve EV Değer Kaybı Çıkmazı
Türkiye'de sıfır otomobil pazarındaki dinamikler hızla değişirken, gözler giderek büyüyen ikinci el otomobil kiralama pazarına çevriliyor. Son 12 ayda ikinci el araç kiralama anlaşmalarına imza atanların sayısı katlanarak arttı. Bu trend, özellikle elektrikli araçlardaki (EV) hızlı değer kaybından zarar eden kiralama şirketlerinin, daha cazip tekliflerle tüketicileri cezbetme çabasından kaynaklanıyor.
Otomotiv verilerine ilişkin analizlere göre, Türkiye'de ikinci el araç kiralama işlemlerinde geçtiğimiz yıla kıyasla dikkate değer bir artış gözlemleniyor. Bu durum, hem bireysel hem de kurumsal firmaların finansman modellerinde önemli değişikliklere işaret ediyor.
Kiralama pazarındaki bu büyük büyümenin ardındaki nedenler neler?
İkinci el otomobil pazarının genel olarak yeni araç pazarından çok daha büyük bir hacme sahip olması, bu sektördeki talep fazlalığının temelini oluşturuyor. Sektördeki pek çok oyuncunun odağının elektrikli araçlar olduğu görülüyor. Bu stratejiyle, hem ikinci ve üçüncü sahipler destekleniyor hem de aracın tüm yaşam döngüsü boyunca değerinin korunması hedefleniyor. Böylece elektrikli araçlar daha fazla hanenin ulaşabileceği hale geliyor.
Özellikle elektrikli araçlarda yaşanan hızlı değer kaybının finansman ve kiralama sektörlerinde milyarlarca liralık zarara yol açtığı biliniyor. Beklenenden daha fazla değer kaybeden bir aracı satmak, doğrudan bir zarar anlamına gelirken, bu araçları ikinci el olarak kiralamak finansal acıyı hafifletmeye yardımcı oluyor.
Piyasa analizcileri, kiralama sektöründeki firmaların, son dönemde yaşanan zorlukların ardından gelecekteki değer kaybı risklerini azaltmaya çalıştığını belirtiyor. İkinci el kiralama modellerinin daha fazla benimsenmesiyle birlikte, firmalar risk azaltma ile geleceğe yönelik planlama arasında hassas bir denge kurmaya çalışıyor. Tüketiciler için ise makul aylık ödemeler öncelikli tercih olmaya devam ediyor.
Tüketiciler için ikinci el araç kiralamanın en büyük çekiciliği, makul aylık ödeme koşulları. Daha eski araçlar genellikle daha yavaş bir değer kaybı eğrisine sahip olduğundan, bu durum ve aracın ilk satın alma maliyetinin düşüklüğü, kiralama şirketlerinin daha az ücret talep etmesini sağlıyor. Bu da tüketiciler için avantajlı fırsatlar anlamına gelebilir.
Çalışan Araç Sahiplenme Programlarında Belirsizlikler
İkinci el araç kiralama anlaşmalarındaki bu artış sektör için olumlu bir gelişme olsa da, bazı potansiyel sorunlar da göz ardı edilmemeli. Özellikle çalışan araç sahiplenme programlarındaki olası değişikliklerin, elektrikli araç kiralama pazarı üzerindeki etkileri dikkate alınmalı. Bu tür değişiklikler, birçok şirketi gelecekteki araç sahipliği ve kullanım modellerini yeniden gözden geçirmeye itiyor.
Mevcut düzenlemelere göre, çalışanlara özel araç tahsis edilmesi durumunda, özel kullanıma izin verilmediği veya aracın kayıtlı kullanıcısı olmadığı takdirde vergi yükümlülükleri doğabiliyor. Bu tür programlar, piyasaya ikinci el araç arzını sağlayan önemli bir kaynak niteliği taşıyor ve bu kaynakların kısıtlanması durumu değiştirebilir.
Ayrıca, devletin sıfır elektrikli araç hibeleri veya teşviklerinin de araç pazarı ve fiyatları üzerindeki etkileri göz önünde bulundurulmalı. Kısa vadede sıfır araç alıcılarına fayda sağlayan bu tür destekler, ikinci el araç fiyatlarındaki oynaklığı artırarak perakendeciler için zorluk yaratabiliyor.