Honda Birleşmesi İptal Olunca Toyota, Nissan’ın Kapısını mı Çaldı?
Geçtiğimiz aylarda otomotiv dünyasını şaşırtan bir gelişme yaşanmış, Japon devleri Nissan ve Honda olası bir birleşmeyi değerlendirmek üzere mutabakat zaptı imzalamıştı. Ancak bu görüşmeler beklenenden kısa sürdü. İki şirket, 13 Şubat 2025 tarihinde birleşme görüşmelerini resmen sonlandırdı. İptalin nedenlerinden biri olarak Nissan'ın Honda'nın 'yan kuruluşu' olmaya sıcak bakmaması gösterildi. İki marka elektrikli araçlar ve yazılım konularında iş birliğini sürdürse de, tam teşekküllü bir birleşme artık masada değil.
Anlaşma çökmeden önce Toyota Yönetim Kurulu Başkanı Akio Toyoda, Nissan'ın kendilerine bir 'süper birleşme' teklifiyle gelmediğini belirtmişti. Toyoda, böyle devasa bir şirketin antitröst yasalarını ihlal edebileceğini düşündüğünü de eklemişti. Ancak şimdi ortaya çıkan yeni iddialara göre, Toyota'nın Honda ile birleşmenin başarısız olmasının ardından Nissan ile bir tür ortaklık olasılığını görüşmek üzere iletişime geçtiği öne sürülüyor.
Japonya'dan gelen bir haber kaynağına göre, Toyota'dan üst düzey bir yetkili Nissan ile olası bir iş birliği hakkında konuştu. Nissan konuyla ilgili yorum yapmaktan kaçınırken, Toyota'nın da haber raporunu değerlendirdiği ve resmi açıklama yapmadan önce incelediği belirtildi.
Üst üste beşinci yıldır dünyanın en büyük otomobil üreticisi olan Toyota, zaten birçok Japon otomobil markasında hisseye sahip. Subaru'nun yüzde 20'sine, Mazda'nın yüzde 5.1'ine, Suzuki'nin yüzde 4.9'una ve Isuzu'nun yüzde 5.9'una sahip. Toyota ve Nissan'ın hisse değişimi yapması durumunda sürecin ne kadar karmaşık olabileceği sadece hayal edilebilir.
Hatırlanacağı üzere, Nissan ve Honda mutabakat zaptını imzaladıktan sonra Toyota Yönetim Kurulu Başkanı Toyoda, anlaşmada ürün odaklı detayların eksikliğinden duyduğu hayal kırıklığını dile getirmişti. Bunun yerine belgede daha çok 'iş entegrasyonu' ve 'sinerji' gibi genel terimler kullanılmış, Japonya'yı 'lider bir global mobilite şirketi'ne dönüştürme hedefinden bahsedilmişti.
Nissan o tarihten bu yana ürün odaklı plan eksikliğini ele almış ve tüm global bölgelerde bir dizi yeni araç lansmanı duyurmuştu. Ayrıca pazara sunma süresini önemli ölçüde azaltmak için Renault ve Mitsubishi gibi ittifak ortaklarından da destek alarak ortak platform veya 'badge-engineered' modeller üzerinde çalışıyor. Çinli Dongfeng ile de yakın bağlar kurulduğu, yeni N7 elektrikli sedan ve Frontier Pro plug-in hibrit pick-up gibi modellerde görülüyor.
Nissan CEO'su Ivan Espinosa geçtiğimiz günlerde yeni iş birliklerine açık olduklarını ancak en öncelikli hedefin şirketin iç dengesini sağlamak olduğunu belirtmişti. 'Re:Nissan' adı verilen yeniden yapılanma planı, 20.000 işten çıkarma, yedi fabrika kapatma ve Ar-Ge harcamalarında ciddi kesintiler gibi büyük maliyet düşürme önlemlerini içeriyor. Plan ayrıca parça karmaşıklığını yüzde 70 azaltmayı ve altı araç mimarisini sonlandırmayı hedefliyor. Tüm bu adımlara rağmen Infiniti lüks markasına yatırım yapmaya devam edileceği vurgulanıyor.
Nissan'ın bu duruma nasıl geldiği sorusuna yanıt veren Espinosa, sürecin 2015 yılında, o zamanki liderin yönetimindeyken başladığını açıklamıştı. Hedef, üretim ve iş gücüne yoğun yatırım yaparak yıllık araç satışlarını sekiz milyon adede çıkarmaktı. Ancak 2024 mali yılı (1 Nisan 2024 - 31 Mart 2025) için toplam satışlar sadece 3.3 milyon araç seviyesinde kaldı.
Bu arada, eski bir Nissan yöneticisi olan Carlos Ghosn ise Nissan'ın 'çaresiz bir durumda' olduğunu ve Honda'nın 'gizlenmiş bir devralma' planladığını iddia etmişti. Her ne kadar birleşme görüşmeleri sonlansa da, 'araç zekası ve elektrifikasyon' alanında bir iş birliği hala devam ediyor.