Geleneksel Bayilerin Yeni Kavgası: Elektrikli Araç Markalarına Hukuki Baskı!
Elektrikli araç (EV) pazarında yeni bir dönemin kapılarını aralayan teknoloji devleri ve otomotiv markalarının doğrudan satış modelleri, geleneksel otomobil bayilerinin hedefi haline geldi. ABD'de elektrikli araçların yaygınlaşmasını zorlaştıran bayiler, şimdi de Sony-Honda ortaklığı Afeela ve Volkswagen'in yeni elektrikli markası Scout gibi doğrudan tüketiciye ulaşmayı hedefleyen markalara karşı hukuki yollara başvuruyor.
ABD'de otomobil satışlarının büyük çoğunluğunun yetkili bayiler aracılığıyla yapılması zorunlu kılan yasalar, otomotiv endüstrisinin ilk yıllarından kalma bir yapı. Bu yasalar, bir yandan bayilerin hızla yaygınlaşmasını sağlarken, diğer yandan da üreticilerin bayileri devre dışı bırakarak doğrudan satış yapmasını engelliyor.
Bayi lobilerinin savunucuları, bu sistemin ülke genelinde onarım hizmetlerinin kolayca erişilebilir olmasını sağladığını, satışlardaki rekabetin fiyatları dengede tuttuğunu ve üreticilerin piyasayı haksız yere kontrol etmesini önlediğini öne sürüyor. Ancak tüketici deneyimi açısından bakıldığında, otomobil satın alma süreci genellikle uzun, stresli ve yanıltıcı bilgilerle dolu olabiliyor. Otomobil bayileri, ABD'de en az güvenilen meslekler arasında yer alıyor.
Özellikle elektrikli araçlar söz konusu olduğunda, bayilerin bu konudaki bilgi eksikliği veya isteksizliği dikkat çekiyor. EV teknolojisi yaygınlaştıkça, Tesla, Rivian veya Lucid gibi markalardan daha iyi bir satın alma deneyimi yaşayan birçok tüketici, geleneksel bayilerden uzaklaşmış durumda.
Bayi lobisi, daha önce de EV'lere yönelik zorluklar çıkarmıştı. Franchise bayilik ağı olmayan yeni EV girişimlerinin bile bazı eyaletlerde doğrudan satış yapması engelleniyor. Bu şirketler, internet üzerinden satış yapabilmek için farklı yollar bulmak veya araçları eyalet dışından getirmek zorunda kalıyor. Bayiler ise sürekli olarak yeni şirketlerin işini zorlaştıracak yasalar için lobi yapıyor.
Bu durum, siyasi bir boyut da kazanmış durumda. Elektrikli araç karşıtı politikalarıyla bilinen siyasi kanadın, otomobil bayileriyle ittifak kurarak bu süreci daha da karmaşıklaştırdığı görülüyor.
Ancak bayilerin karşı çıkışı sadece yeni girişimlerle sınırlı kalmıyor. Artık büyük otomotiv markalarının bünyesindeki yeni elektrikli araç markalarına karşı da daha sert bir muhalefet sergiliyorlar.
Geleneksel Bayiler Yeni EV Markalarına Karşı Hukuki Adım Atıyor
Son dönemde Honda ve Volkswagen, elektrikli araç pazarında internet üzerinden satış deneyimine alışmış tüketicileri çekmeyi hedefleyen yeni markalarını tanıttı. Sony-Honda ortaklığındaki Afeela ve Volkswagen'in Scout modeli, kendi satış ağlarını kuracaklarını duyurdu. Bu durum, geleneksel otomobil bayilerini rahatsız etti.
Ulusal Otomobil Bayileri Birliği (NADA), Volkswagen'in Scout araçlarını doğrudan tüketicilere satma kararına karşı mahkemede itiraz edeceğini açıkladı. Kaliforniya Yeni Otomobil Bayileri Birliği (CNCDA) ise Mayıs ayında Honda'ya resmi bir mektup göndererek, gelecek yıl Kaliforniya'da satışa sunulacak Afeela aracının doğrudan satışını engellemek amacıyla dava açtı.
CNCDA'nın şikayetinde, doğrudan tüketiciye satış kararının hem Honda ve bayileri arasındaki güveni zedelediği hem de yeni bir Kaliforniya yasasını ihlal ettiği belirtiliyor. Bu yasanın, otomobil üreticilerinin kendi bayileriyle rekabet etmek için bağlı markalarını kullanmasını engellediği savunuluyor. CNCDA, Sony-Honda Mobility ortak girişiminin de Honda'nın bağlı markası olarak değerlendirilmesi gerektiğini iddia ediyor.
Bu argümanın, daha önce bağımsız EV girişimlerine karşı yapılan itirazlardan daha güçlü olabileceği düşünülüyor. Zira EV girişimleri zaten bayilik ağına sahip değilken, Honda ve Volkswagen gibi markaların subsidiari veya ortak girişimlerinin kendi bayileriyle rekabet etme girişimi farklı bir boyutu ortaya koyuyor.
Elbette burada tam bir rekabet söz konusu değil. Afeela ve Scout modelleri sadece doğrudan satış kanalıyla sunulacakken, diğer Volkswagen ve Honda modelleri bayiler aracılığıyla satılmaya devam edecek.
Bu hukuki mücadelenin sonuçları merakla bekleniyor. Ancak görünen o ki, bayiler EV satın alma deneyimini iyileştirmek yerine, hukuki yollara başvurarak bu süreci daha da karmaşık hale getirmeye devam edecek.